Na rysunku przedstawiono kariotyp samca muszki
Barwę oczu określ na podstawie informacji zawartych w tekście dotyczącym alleli warunkujących określone barwy oczu oraz lokalizacji tych genów na chromosomach przedstawionych na schematach. W realizacji polecenia posłuż się zasadą dziedziczenia genów sprzężonych z płcią, pamiętając, że geny warunkujące barwę oczu owada zlokalizowane są wyłącznie w chromosomie X.
Wybierz właściwą krzyżówkę i wybór uzasadnij. W uzasadnieniu zapisz tę krzyżówkę w postaci szachownicy Punnetta i podkreśl wskazany genotyp ze względu na dziedziczoną cechę barwę oczu. Pamiętaj, że w gametach zawarty jest pojedynczy garnitur chromosomowy, więc znajdują się w nich pojedyncze allele danego genu w tym przypadku genu sprzężonego z płciąa genotypy osobników zawierają pary alleli każdego z genów.
Następnie, na podstawie analizy otrzymanych genotypów, określ prawdopodobieństwo wystąpienia poszczególnych fenotypów u osobników potomnych i podkreśl wskazany fenotyp. Wykorzystaj znajomość pojęć genetyki klasycznej, takich jak: allel, allel dominujący, allel recesywny, homozygota, heterozygota, genotyp i fenotyp oraz znajomość zapisywania krzyżówek dwugenowych pamiętaj, że jeden z tych genów jest sprzężony z płcią i zapisz wskazane genotypy.
Rozwój owadów jest złożony i kiedy występuje w nim stadium poczwarki — mówimy o przeobrażeniu zupełnym. Posłuż się tą wiedzą i na rysunku rozpoznaj i podpisz poczwarkę oraz larwę, a następnie zapisz nazwę typu przeobrażenia, który występuje u tego owada. Mutacje występują tylko wtedy, gdy muszki owocowe hodowane są w niskiej temperaturze.
Kształt skrzydeł może muszki warunkowany przez współdziałanie genotypu i warunków środowiska. Typ zgłoszenia Błąd na stronie Błąd w zadaniu Problem z zakupem Inne. Treść zgłoszenia. Adres e-mail do kontaktu opcjonalnie. Pozostaw poniższe pole puste jeśli należysz do Homo Sapiens Sapiens.
Zgłoszenie zostało wysłane. Zaloguj się. Korzystając z rysunku, podaj nazwę etapu podziału komórkowego, na którym znajduje się proces oogenezy w momencie owulacji. Uszereguj wymienione poniżej etapy procesu zapłodnienia według kolejności ich zachodzenia. W odpowiedzi posłuż się ich numerami. Korzystając z tabeli kodu genetycznego określ, czy przedstawiony przedstawiono łańcucha DNA jest nicią kodującą, czy matrycową.
Uzasadnij odpowiedź. Podaj nazwę przedstawionego rodzaju mutacji genowej i określ skutek tej mutacji dla struktury I-rzędowej powstającego białka. Spośród rysunków A—D zaznacz te, które przedstawiają zestawy chromosomów osobników męskich i określ barwę oczu każdego z tych osobników.
Uzasadnij odpowiedź, przedstawiając wynik tej krzyżówki w postaci szachownicy Punnetta. Podkreśl genotypy osobników męskich o oczach czerwonych. Stosując oznaczenia literowe alleli genów podane w informacji do zadania, zapisz wszystkie możliwe genotypy:. Na poniższym schemacie, przedstawiającym cykl rozwojowy muszki owocowej, wpisz nazwy stadiów rozwojowych oznaczonych cyframi 1 i 2 oraz podaj nazwę typu przeobrażenia występującego u tego owada.
Zależy ona od chromosomu płciowego, jaki zawarty jest w plemniku, który zapładnia komórkę jajową. Plemniki mają albo chromosom X, albo chromosom Y. W komórce jajowej znajduje się chromosom X. Jeśli dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej plemnikiem z chromosomem Y, powstanie kariotyp samca, czyli urodzi się chłopiec.
Jeśli do komórki kariotyp wniknie plemnik niosący chromosom X, powstanie kariotyp 44AXX, a na świat przyjdzie dziewczynka. Jeszcze do niedawna w wielu krajach na świecie a w Chinach czy Indiach nawet obecnie bardziej ceniono synów niż córki, a winą za rodzenie zbyt wielu dziewcząt obarczano ich matki.
Wyjaśnij, czy to od kobiety zależy, jaką płeć genetyczną będzie miało dziecko. Plemniki męskie są szybsze niż żeńskie, dlatego zapłodnień męskich jest więcej niż żeńskich. U muszki owocowej jest aż 5 płci. W populacji tych owadów wyróżnia się samice, samce, nadsamice, nadsamce i interseksy, które są obojnakami. Płeć tych owadów jest determinowana nie samą obecnością odpowiednich chromosomów płciowych, a stosunkiem ich liczby rysunku liczby autosomów.
Cechami sprzężonymi z płcią cechy sprzężone z płcią Cechami sprzężonymi z płcią nazywa się cechy warunkowane przez geny położone na chromosomie X w przypadku płci determinowanej, jak u człowieka, przez system XY. Cechy te dziedziczą się w taki sam sposób jak płeć.
Nie są przekazywane potomstwu niezależnie, lecz wraz z innymi genami położonymi na chromosomie X. Do najbardziej znanych cech sprzężonych z płcią należą zaburzenie prawidłowego odróżniania barw daltonizm oraz hemofilia — choroba objawiająca się wrodzonymi nieprawidłowościami w krzepnięciu krwi.
Pojawienie się tych cech warunkowane jest przez allel recesywny, dlatego wystepują one w populacji stosunkowo rzadko. Dodatkowo cechy te zdecydowanie rzadziej ujawniają się u kobiet niż u mężczyzn. Mężczyźni mogą otrzymać allel recesywny od swoich matek wraz z ich chromosomem X. To wystarczy do ujawnienia się cechy, gdyż na chromosomie Y nie ma odpowiedniego allelu dominującego.
Aby u kobiety ujawniła się cecha sprzężona z płcią, musiałaby ona odziedziczyć dwa allele recesywne, po jednym po każdym z rodziców. Kobiety, które są heterozygotami pod względem cech sprzężonych z płcią i posiadają w swoim genotypie allel dominujący i allel recesywny, określane są mianem nosicielek. W ich fenotypie allel recesywny zwykle się nie ujawnia, ale mogą go przekazać swoim dzieciom.
Korzystając z różnych źródeł informacji, odszukaj przykłady cech sprzężonych z płcią, innych niż wymienione w podręczniku. Na niewielkiej wyspie pacyficznej Pingelap barw nie rozróżnia co Przyczyną tak dużej liczby osób z nieprawidłowym genem jest fakt, że wywodzą się one od żyjącego w XVIII w. Był on ojcem większości dzieci w tej małej populacji.
Daltonizm to jeden z rodzajów ślepoty barw ślepota barw ślepoty barwcharakteryzujący się nieprawidłowym postrzeganiem barwy zielonej i częstym myleniem jej z barwą czerwoną.
Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła ) - Zadanie | BiologHelp
Przyczyną daltonizmu jest allel recesywny d genu umiejscowionego na chromosomie X. Allel dominujący D tego samego genu warunkuje prawidłowe postrzeganie barw. W ich genotypie są obecne dwa allele recesywne, jeden odziedziczony po matce, a drugi po ojcu. Hemofilia hemofilia Hemofilia to bardzo rzadki defekt genetyczny, w wyniku którego w organizmie nie powstają wybrane czynniki krzepnięcia krwi.
Są to organizmy A. SR08 Uszkodzenia DNA polegające na zmianach pojedynczych par nukleotydów nazywamy mutacjami genowymi. Mutacje te są przypadkowe, a ich przyczyną są zazwyczaj nienaprawione błędy powstające podczas replikacji DNA lub działanie mutagenów. Skutki mutacji genowych zależą od rodzaju zmiany spowodowanej w sekwencji nukleotydów.
Podaj, jakie skutki mogą wywołać w organizmie mutacje genowe, w wyniku których następuje zamiana jednego kodonu na inny mutacja zmiany sensua jeżeli nowy kodon jest kodonem stop i znajduje się w środku kodowanej sekwencji białka. SR08 Pewien heterozygotyczny mężczyzna pod względem cechy warunkowanej przez autosomalny allel A jest jednocześnie nosicielem recesywnego allelu b, znajdującego się w chromosomie X.
SR08 U człowieka mutacja w genie Rb zlokalizowanym w chromosomie 13 lub brak fragmentu chromosomu z tym genem może być przyczyną siatkówczaka — rzadkiego nowotworu złośliwego siatkówki oka. Podaj, czy choroba ta jest sprzężona z płcią. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
Białko to bierze udział między innymi w tworzeniu naczyń krwionośnych angiogenezie poprzez stymulację podziałów komórek śródbłonka naczyniowego i ich migracji. Czynnikiem wzmagającym działanie VEGF jest niedotlenienie tkanek. VEGF reguluje zarówno angiogenezę a fizjologiczną gojenie się ran, możliwość leczenia miażdżycy naczyń krwionośnychb jak i patologiczną zwiększenie liczby naczyń w okolicy guza nowotworowego, ułatwianie przerzutów nowotworów.
Podaj, w którym przypadku podanym wyżej a czy b można by wykorzystać miejscową terapię genową wspomagającą działanie VEGF, a w którym a czy b wprowadzić odpowiednie przeciwciała, które zapobiegną angiogenezie. Każdy z przypadków uzasadnij jednym argumentem. Terapia genowa; dzięki wprowadzeniu genów w miejsce leczenia zwiększy się produkcję VEGF i zwiększy się ukrwienie leczonego miejsca, co ułatwi leczenie.
Stosowanie przeciwciał; pozwoli to unieczynnić powstający VEGF, naczynia krwionośne nie będą się tworzyły, co spowolni wzrost i przerzuty komórek nowotworu. SR08 Technika dzielenia zarodków u ssaków polega na rozdzieleniu na pojedyncze blastomery zarodków 2—16 komórkowych.
Następnie doprowadza się poszczególne blastomery do stadium moruli lub blastocysty i przenosi się uzyskane zarodki do macic matek zastępczych. W ten sposób można uzyskać większą liczbę zwierząt z jednego zapłodnionego jaja.
SR08 Mutacje mogą powstawać zarówno w komórkach rozrodczych 1jak i w komórkach somatycznych 2. Swój wybór uzasadnij jednym argumentem. SR09 Podczas replikacji DNA doszło do mutacji w obrębie genu kodującego kluczowe dla rozwoju organizmu białko. Oceń, czy opisana mutacja ma negatywne znaczenie dla funkcjonowania organizmu.
Gamety muszki owocowej: A – gameta z chromosomem X. B – gameta męska (z chromosomem Y) Wyjaśnienie: Gamety powstają na skutek mejozy. Podczas podziału komórki chromosomy homologiczne (chromosomy występujące w parach) zostają rozdzielone do osobnych komórek.
Uzasadnij odpowiedź, uwzględniając bezpośredni skutek tej mutacji. Mutacja ta nie ma negatywnego znaczenia, ponieważ: nie spowodowała wymiany aminokwasów w białku, gdyż walina została zamieniona na walinę lub jest milcząca. SR Daltonizm d jest cechą recesywną sprzężoną z płcią. Rudy kolor włosów r jest cechą autosomalną i recesywną w stosunku samca wszystkich pozostałych kolorów włosów, przy założeniu, że jest to cecha jednogenowa.
Pewien rudowłosy daltonista poślubił brunetkę prawidłowo rozróżniającą rysunku. SR09 Ziarniaki kukurydzy mogą różnić się między sobą barwą i powierzchnią, przy czym obecność zabarwienia nasion jest cechą dominującą w stosunku do braku barwy, a gładka powierzchnia dominuje nad pomarszczoną.
Geny warunkujące obydwie cechy znajdują się na jednym chromosomie. Poniżej przedstawiono wyniki krzyżówki pomiędzy podwójnie heterozygotycznymi roślinami o nasionach barwnych i gładkich a roślinami o nasionach bezbarwnych i pomarszczonych. Na podstawie przedstawionych danych dotyczących potomstwa podaj w jednostkach mapowych odległość pomiędzy przedstawiono genów A i B na chromosomie.
SR09 Czasami w naturze można spotkać muszki owocowe o żółto zabarwionych odwłokach. Hodując je na dowolnym rodzaju pożywki hodowla I można muszki potomstwo, które w kolejnych pokoleniach ma taką samą żółtą barwę odwłoków jak osobniki wyjściowe. Powstanie muszek o żółto zabarwionych odwłokach można też wywołać sztucznie poprzez hodowlę dzikich muszek o barwie jasnobrązowej na pożywce z dodatkiem azotanu srebra.
Hodując je stale na tym samym rodzaju pożywki hodowla IImożna uzyskiwać w kolejnych pokoleniach potomstwo o takiej samej żółtej barwie odwłoka. Określ barwę odwłoków potomstwa żółtych muszek z hodowli I, II po przeniesieniu każdej z nich na pożywkę o normalnym składzie bez azotanu srebra. SR09 DNA podlega różnym procesom, które poniżej przedstawiono w formie schematycznej.
SR09 W ostatnich dziesięcioleciach dramatycznie spada na świecie genetyczna różnorodność odmian roślin i ras zwierząt hodowlanych. Podkreśl dwa działania człowieka, które mogłyby zapobiec zmniejszaniu się różnorodności genetycznej organizmów. Zastępowanie rodzimych odmian roślin nowymi, bardziej wydajnymi.
Hodowla rodzimych ras zwierząt. Stosowanie nowych jednorodnych genetycznie bardziej wydajnych odmian roślin. Wysiew ziarna otrzymanego z własnych zbiorów. Stosowanie środków kariotyp roślin i nawozów sztucznych. SR09 Organizmy modyfikowane genetycznie GMO są to organizmy bakterie, rośliny, zwierzęta uzyskane metodami inżynierii genetycznej.
Szczególnie w Europie pojawiają się coraz częściej protesty przeciwko stosowaniu GMO. Argumentuje się, że genetycznie modyfikowane organizmy roślinne mogą wyprzeć inne rośliny z ich naturalnego środowiska. Podaj dwa argumenty, za pomocą których można wykazać, że genetycznie modyfikowane organizmy GMO mogą mieć pozytywne znaczenie zarówno dla człowieka, jak i dla środowiska.
SR10 W roku nagrodę Nobla w dziedzinie chemii przyznano za odkrycie i wyizolowanie białka GFP green fluorescent protein wykazującego fluorescencję. Białko to emituje nikłe, jasnozielone światło w normalnym widzialnym świetle, a po naświetleniu ultrafioletem wykazuje wyraźną zieloną luminescencję.
Możliwości wykorzystania tego białka mogą być wielorakie. Dokończ poniższe zdania przedstawiające dwie możliwości wykorzystania białka GFP, wpisując właściwe dla opisanych sytuacji zakończenia tych zdań. SR10 Badano zmienność długości orzeszków turzycy piaskowej Carex arenaria.
W tym celu zmierzono, z dokładnością do 0,1 mm, długość orzeszków tej rośliny. Wyniki pomiarów przedstawiono w tabeli poniżej. Na podstawie przedstawionych danych sformułuj wniosek dotyczący zmienności tej samca. SR10 U zwierząt różnicowanie płci jest zdeterminowane obecnością chromosomów płci. W przypadku ptaków są to chromosomy Z i W.
Osobniki żeńskie ptaków posiadają parę chromosomów płci ZW, a osobniki męskie — ZZ. Allele cech sprzężonych z płcią znajdują się na chromosomach Z. U kur pasiaste upierzenie warunkowane jest przez leżący na chromosomie Z allel dominujący A, a czarne upierzenie — przez allel recesywny a.
Skrzyżowano czarnego koguta z pasiastą kurą P a Zapisz genotypy rodzicielskie P kury i koguta opisane w zadaniu. SR10 Skrzyżowano ze sobą dwie rośliny o kwiatach białych P. Otrzymane potomstwo F1 miało w całości barwę czerwoną. Barwa kwiatów tych roślin zależy od dwóch par alleli: od allelu A zależy wytworzenie bezbarwnego prekursora barwnika czerwonego, a od allelu B zależy wytworzenie substancji zmieniającej bezbarwny prekursor w barwnik czerwony.
Badacze wprowadzili do komórek osiki kopię tego genu wyizolowanego z rzodkiewnika. Uzyskali rośliny, które kwitły i owocowały w wieku kilku miesięcy i przy wysokości kilku centymetrów. Dla porównania — w normalnych warunkach drzewo to zakwita w wieku 18—20 lat, kiedy osiągnie wysokość około 10 m. Podaj jeden przykład praktycznego wykorzystania wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem opisanej techniki inżynierii genetycznej.
SR11 Przedstawiony niżej schemat dotyczy dziedziczenia dwóch cech sprzężonych, których allele mają swoje loci na tym samym chromosomie w kariotyp przypadku nie występuje crossing over. Krzyżówki te ilustrują dziedziczenie u tej rasy typu upierzenia — cechy sprzężonej z płcią. Upierzenie pasiaste białe poprzeczne pasy na piórach uwarunkowane jest przez muszki dominujący B, a jednolite czarne — przez allel recesywny b.
Płeć żeńska u drobiu determinowana jest przez chromosomy płci X i Y, męska — przez dwa chromosomy X. Uzasadnij odpowiedź. Poniższe drzewo rodowe ilustruje dziedziczenie pewnej choroby w danej rodzinie. Choroba ta uwarunkowana jest przez allel recesywny a genu położonego w chromosomie X.
Jan jest chory — odziedziczył allel recesywny po matce. Kuba jest zdrowy — odziedziczył allel dominujący po matce. Anna jest nosicielką — odziedziczyła allel dominujący od ojca. Julia jest chora — odziedziczyła allele recesywne od ojca i od matki. W tym celu podaj genotypy Anny oraz Piotra, narysuj szachownicę Punnetta i podkreśl w niej genotyp Bartosza.
Na podstawie: D. Taylor, N. Green, G. Stout, Biological science 2, Cambridges. Podczas mejozy A. Anemia sierpowata jest to rodzaj wrodzonej niedokrwistości, polegającej na nieprawidłowej budowie łańcucha β hemoglobiny. Zmienioną hemoglobinę określa się jako hemoglobinę S HbS w przeciwieństwie do normalnej, występującej u dorosłych, hemoglobiny A HbA.
Anemia sierpowata jest chorobą śmiertelną, rozpowszechnioną rysunku populacjach ludzi zamieszkujących tropikalny obszar Afryki i część Bliskiego Wschodu. Przyczyną przedstawiono choroby jest mutacja.
Oba allele biorą taki sam udział jednocześnie i niezależnie w tworzeniu fenotypu. Okazuje się, że osoby heterozygotyczne są odporne na najbardziej śmiertelną formę malarii. Na rysunku przedstawiono fragmenty cząsteczek łańcucha β HbA i β HbS. Gajewski, Genetyka ogólna i molekularna, Warszawas.
Jerzmanowski, K. Staroń, C. Korczak, Biologia z higieną i ochroną środowiska, Warszawas.